Door tuinverlichting aan te leggen maak je het 's avonds niet alleen gezelliger en aantrekkelijker, maar zorg je ook voor veiligheid. Met dit stappenplan kun jij zelf tuinverlichting aanleggen en zet je jouw tuin, balkon of terras in de spotlights!
Tuinverlichting aanleggen doe je met dit stappenplan
Tuinverlichting aanleggen is een manier om vaker en langer van je tuin te genieten. Met mooie lichtaccenten creëer je ook ‘s avonds een bijzondere sfeer en wordt buiten blijven nog aantrekkelijker. Door tuinverlichting aan te leggen heb je de mogelijkheid om bomen, planten en kunstobjecten uit te lichten, maar er zitten ook praktische aspecten aan het aanleggen van buitenverlichting in je tuin. Allereerst zorgt verlichting er natuurlijk voor dat je in het donker goed kunt zien waar je loopt, maar het schrikt ook eventuele foute types af. Voor tuinverlichting aanleggen hoef je geen gespecialiseerd bedrijf in te schakelen. Met een goede voorbereiding is het aanleggen van buitenverlichting een leuke en inspirerende doe-het-zelf klus. Je moet alleen even weten hoe!
Bepaal het doel van de buitenverlichting
Dit noemen we het lichtplan. Bepaal welke objecten je wilt verlichten, uitlichten of sfeer wilt geven in jouw buitenruimte.
Bepaal aan de hand van het lichtplan het type verlichting
Nu je weet welke elementen uit de tuin je wilt verlichten is het tijd om een keuze te maken in het soort tuinverlichting. Kies bijvoorbeeld uit wandlampen, sokkellampen, solar verlichting, lantaarns, grondpspots, uplights of light strings. In de meeste gevallen zul je voor een combinatie van verschillende soorten buitenverlichting gaan, waarbij de juiste balans van groot balang is.
Kies het type stroomvoorziening
De verschillende oplossingen voor tuinverlichting zijn talloos. Je kunt bijvoorbeeld kiezen uit led verlichting, solar verlichting of een kabelsysteem (12 Volt of 230 Volt). Zorg aan de hand van de gekozen lampen dat je voldoende kabels, een transformator en eventueel kabelverbinders en verlengkabels hebt.
Schakel de stroom uit voordat je begint
Het is van groot belang dat je voordat je aan de klus begint eerst de stroom uitschakelt. Heb je een automatische zekering of een stop? Zet dan de schakelaar om. Heb je een gewone zekering of stop dan kun je deze helemaal uit draaien. Controleer wel altijd voor de zekerheid of de spanning er echt helemaal van af is.
Leg de transformator en kabels voor de tuinverlichting (op 12 Volt) aan
Tel het vermogen van het totaal aantal lampen dat je aan wilt sluiten bij elkaar op en bepaal wat voor transformator je nodig hebt. Bevestig de transformator op een muur, wand of paal en sluit de grondkabel aan op de transformator. Zorg ervoor dat de transformator op een centrale en waterdichte plek ligt en rol vanuit daar de kabels naar de plaats van bestemming.
Sluit het lichtsysteem aan
Verbind de kabels met de transformator in het stopcontact en controleer je of de verlichting ook daadwerkelijk gaat branden. Nu kun je de kabels gaan ingraven en heb je de buitenverlichting aangelegd.
- Dat ging wel erg snel…
Ging jou dit net allemaal even wat te snel? En kun je nog wel wat informatie en tips gebruiken? Hieronder lees je nog eens uitgebreid de benodigdheden die je nodig hebt en de stappen die je moet nemen om zelf tuinverlichting aan te leggen. Tuinverlichting aanleggen wordt makkelijker als je goed voorbereid bent en rekening houdt met de aandachtspunten die hieronder uitvoerig besproken zullen worden. We zullen bespreken hoe je van een uitgedacht lichtplan je de juist verlichting uit kunt kiezen, zodat je precies weet wat je nodig hebt en hoe je de lampen moet aanleggen.
Benodigdheden tuinverlichting aanleggen
- Tuinverlichting (12Volt)
- Transformator om tussen het binnenstopcontact en de buitenverlichting te plaatsen
- Spanningszoeker
- Waterdichte grondkabel
- Kabelverbinders
- Verlengkabels
- Schep
- Striptang
- Kabelclips
Welke elementen wil je in de tuin verlichten?
Een plan maken is the key voor tuinverlichting aanleggen. Het assortiment aan buitenlampen is namelijk enorm groot. Om niet verstrikt te raken in allerlei prachtige verlichting-ideeën en eindeloos veel producten is het verstandig om eerst voor jezelf op een rij te zetten wat jouw doel is van het aanleggen van de tuinverlichting. Denk na over welke sfeer je wilt creëren, welke tuinzones of objecten uitgelicht moeten worden en voor wat voor type verlichting je wilt gaan. Is jouw doel om de sfeer en ambiance in de avonduren te vergroten, zodat je nog langer van een avond buiten kunt genieten? In dit geval heb je andere verlichting nodig dan wanneer je de verlichting wilt gebruiken om in het donker een pad, oprit of voordeur uit te verlichten.
LICHTPLAN
Door een lichtplan te maken word je als het ware gedwongen om na te denken over de effecten die je wilt bereiken met buitenverlichting aanleggen. Welke onderdelen van de tuin wil je vanwege de sfeer extra accentueren met verlichting? Hoe kun je van de loungeplek in de tuin ook in de avond een sfeervolle en knusse plek maken? Op welke plekken is verlichting nodig om te voorkomen dat je je in het donker niet goed kunt oriënteren? Kies welke elementen je wilt belichten en maak eventueel een plattegrond. Geef in jouw lichtplan aan waar de tuinverlichting moet komen.
Bij het maken van het lichtplan is het handig om jouw tuin even op papier uit te tekenen. Op die manier weet je namelijk precies wat de afmetingen zijn en kun je op papier precies de plekken aankruisen waar je de verlichting wilt plaatsen. Welke elementen wil je verlichten? Vergeet hierbij niet het verschil te maken tussen functionele verlichting en sfeerverlichting.
Wat voor type tuinverlichting wil je aanleggen?
Bij buitenverlichting aanleggen heb je de keus uit een zeer groot assortiment aan lampen. Als het goed is heb je in het lichtplan bedacht wat het doel is van jouw tuinverlichting: welke elementen uit de tuin wil jij verlichten? Mocht je bijvoorbeeld tuinpaden willen verlichten, dan kun je kiezen voor grondspots, sokkellampen of tuinlantaarns. Heb je ervoor gekozen om flinke struiken en bomen te verlichten, dan kan verlichting van bovenaf erg mooi zijn. Je kunt dan kiezen voor een zogenoemd uplight, waarbij alleen de bovenzijde van de plant wordt verlicht. Mocht je ervoor hebben gekozen om eerst eens de planten en bloemen uit de tuin te verlichten, dan kun je voor tuinspots of solar tuinspiezen gaan. Beiden ideaal voor een optimale kleurbeleving en het uitlichten van de mooie, groene kleuren. Maar je kunt natuurlijk ook de nadruk willen leggen op je terras of het eetgedeelte in de tuin. Dan is het handig om voor buiten wandlampen, lantaarns of voor tuin plafondlampen te gaan, zodat je voldoende licht hebt. Ten slotte kun je natuurlijk ook nog kiezen voor sfeerverlichting, zoals een lichtsnoer, om bijvoorbeeld het lounge-gedeelte extra gezellig te maken.
| DOEL VAN VERLICHTING | SOORT VERLICHTING |
|---|---|
| (Tuin)paden, deuren of poorten verlichten | Grondspots, sokkellampen, tuinlantaarns, wandlampen |
| Flinke struiken en bomen uitlichten | Uplights |
| Bloemen en planten uitlichten | Tuinspots, tuinspiezen |
| Terras of eethoek uitlichten | Buiten wandlampen, tuinlantaans of tuin plafondlampen |
| Loungehoek sfeervol verlichting | Light strings |
Wat voor type stroomvoorziening kies je?
Nu je weet wat het doel is en wat voor type lampen je wilt hebben, kunt je het type verlichting kiezen. Oftewel de manier waarop de lampen van stroom worden voorzien. Over het algemeen zien we drie types stroomvoorziening in de tuin: solar verlichting, buitenverlichting op 12 Volt en buitenverlichting op 230 Volt. We bespreken hieronder de voor- en nadelen van ieder type stroomvoorziening.
Solar verlichting aansluiten: snel en veilig
Misschien wel de belangrijkste vraag die je bij tuinverlichting aanleggen moet beantwoorden is of je kiest voor solar verlichting of voor verlichting die met kabels moet worden aangesloten. Solar verlichting is voorzien van een zonnecel en een oplaadbare batterij. De batterij wordt overdag door de zonnecel opgeladen; die energie wordt vervolgens ‘s avonds gebruikt om de lamp te laten branden. Het voordeel van buitenverlichting aanleggen met solar verlichting is dat er geen kabels ingegraven hoeven te worden. Het nadeel van solar verlichting is dat het overdag zonlicht moet opvangen. Op sombere dagen wordt er weinig energie opgewekt, waardoor de lampen maar een korte tijd branden.
Solar verlichting
Buitenverlichting aanleggen met een lichtsensor wil zeggen dat het overdag door de zon wordt opgeladen en als het begint te schemeren automatisch aan springt. Als het in de ochtend weer licht wordt gaan de tuinlampen automatisch uit. Met een lichtsensor is het niet nodig om de tuinverlichting handmatig in te schakelen of om hiervoor een timer te installeren. Verlichting op solar is plug-and-play: plaats het in de tuin en de zon doet de rest!
Buitenverlichting op 220/230 Volt aanleggen: altijd licht
Het is mogelijk om buitenverlichting aan te sluiten op een al bestaand stroomnetwerk in huis. Dit betekent echter dat je werkt met stroom van 220/230 volt. Deze voltage is (zeer) hoog voor in de tuin, waardoor je extra aandacht moet besteden aan de veiligheid van de verlichting. Ondanks dat het gevaarlijk kan zijn, kun je toch voor deze type verlichting kiezen omdat het een warmer licht geeft, de lampen in je tuin altijd op volle sterkte werken en op plekken neergezet kan worden waar overdag schaduw is. Tuinverlichting aanleggen met kabels vraagt echter wel om een goede voorbereiding. Als je de kabels eenmaal hebt gelegd is het niet zo simpel om de verlichting naderhand nog te verplaatsen.
Hoogspanning verlichting
(230 Volt)
Bij hoogspanning wordt er gewerkt met kabels waar 230 volt op staat. Kabels waar 230 volt op staat moeten uit veiligheidsoverwegingen op 60 centimeter diepte worden ingegraven bij het tuinverlichting aanleggen. Er moet geaarde en een ommantelde kabel worden gebruikt voor het tuinverlichting aansluiten, een zogenaamde VMVK-kabel. Het voordeel van tuinverlichting aanleggen met hoogspanning is dat je altijd voldoende licht hebt. Let op: deze optie moet door een professional worden uitgevoerd!
Buitenverlichting op 12 Volt aanleggen: een veilige methode
Een alternatieve en veiligere methode is het gebruik van 12 Volt buitenverlichting. Deze voltage is minder gevaarlijk en hoeft hierdoor ook minder ver onder de grond weggewerkt worden. Over het algemeen is een 12V netwerk dan ook eenvoudiger aan te leggen en hoeft niet uitbesteed te worden. Om gebruik te maken van een 12 Volt netwerk, moet je met een transformator het aantal Volt van 230V naar 12V terugbrengen. Verderop lees je precies hoe je dit doet.
Laagspanning verlichting
(12 Volt)
Bij laagspanning, ook wel low-voltage verlichting genoemd, wordt de spanning eerst met een transformator omlaag gebracht naar 12 volt. Kabels voor laagspanning moeten ongeveer 20 centimeter onder het oppervlak worden gelegd. Voor deze kabels gelden minder strenge veiligheidseisen. Bij laagspanning is het belangrijk om vooraf goed uit te rekenen of het opgetelde vermogen (Watt) van de lampen ruimschoots lager is dan dat van de transformator. Het grote voordeel is dat je nooit een schok kunt krijgen, zelfs niet als de kabels beschadigd raken.
Hoe schakel je de stroom uit?
Voordat je aan de klus begint is het van belang dat je de stroom uitzet, anders loop je immers het gevaar dat er kortsluiting ontstaat. Het aanraken van een draad of contactpunt waarop een spanning staat kan namelijk levensgevaarlijk zijn. De eenvoudigste manier om de stroom uit te stakelen is om de de betreffende groep waarop de tuinelektriciteit is aangesloten uit te schakelen. Op die manier heb je gegarandeerd geen spanning meer en kun je veilig zonder stroom werken. Zorg er voor dat niemand de stroom kan inschakelen terwijl je aan het werk bent.
Wanneer je automatische stoppen hebt, schakel dan eerst de bijbehorende groep zwarte schakelaars in de meterkast uit. Als de schakelaar omhoog staat is er spanning, als de schakelaar omlaag staat is er geen spanning. Bij oudere meterkasten is er vaak sprake van ouderwetse smeltzekeringen: deze schroefstoppen kun je er uit draaien. Staat er geen ruimteaanduiding weergegeven in de meterkast? Blijf dan gewoon met de schakelaar proberen totdat je de juiste groep hebt gevonden.
Mocht je het zekere voor het onzekere willen nemen: er bestaat ook een hoofdzekering. Dit is een brede schakelaar of een dikkere smeltzekering, die zich vaak aan de linkerzijde van het bedieningspaneel bevindt. Als je de hoofdzekering uitschakelt ben je 100% veilig. Probleem is echter dat je dan nergens meer stroom hebt en dus ook geen gereedschap kunt gebruiken. Test ten slotte met een spanningszoeker of duspol of er inderdaad geen spanning meer op staat.
Hoe plaats je de transformator en de kabels?
Je hebt een lichtplan en je hebt besloten om gebruik te maken van buitenverlichting op 12 Volt. Nu is het tijd om een kabelplan te maken. Om tuinverlichting op 12 Volt aan te leggen heb je een grondkabel en een transformator nodig. Hoewel de kabels voor 12 Volt buitenverlichting bovengronds gelegd mogen worden, is het advies om de bekabeling onder de grond aan te leggen. Ondergrondse kabels zijn namelijk minder kwetsbaar en de kans is minder groot dat ze tijdens het tuinieren beschadigen. Voor kabels die in de grond komen te liggen, maak je gebruik van YMvK-as kabel. Deze kabel heeft namelijk een stalen mantel die bescherming geeft. Daarnaast heb je een transformator nodig die de netstroom van 220 Volt omvormt naar 12 Volt.
Het veilig leggen van kabels
Leg de lampen op de juiste plaatsen en bereken hoeveel meter kabel je nodig hebt. Houd er rekening mee dat een grondkabel meer lengte vraagt, aangezien deze (waarschijnlijk) iets onder grond zal liggen en hierdoor langer moet zijn. Naast een hoofdkabel kun je eventueel ook nog kiezen voor verlengkabels en kabelverdelers om het kabelsysteem uit te breiden. Kies voor het leggen van kabels een plek waar ze niet kunnen beschadigen als je op een later moment in de tuin gaat spitten. In de praktijk blijkt het ingraven van de kabels langs een schutting of muur erg handig, want daar wordt weinig gelopen en gegraven. Bovendien is het vanaf die plek niet moeilijk om de kabels naar een lamp te leiden die aan de muur of schutting wordt opgehangen.
kabels
leggen
Vanwege de hoge spanning moet je de waterbestendige grondkabels op een diepte van minstens 60 cm ingraven. Graaf een geultje van 20 cm die en leg de grondkabel – met een stalen buitenmantel ter bescherming – in de geul. Bedek de kabel weer met aarde. Daar waar de kabel de grond in gaat en weer omhoog komt kun je eventueel extra bescherming bieden met een extra elektrabuis.
Het veilig aansluiten van de transformator
Als het goed is weet je hoeveel meter kabel je nodig hebt. Dan wordt het tijd om een transformator uit te kiezen. Een transformator zet de netwerkstroom van 230V binnenshuis om naar 12V voor buitenshuis. Een transformator is nodig om het systeem te gebruiken en zet je tussen het stopcontact (binnen) en de lampen (buiten) in. Het is het middelpunt van het verlichtingssysteem. Hoewel je in principe de transformator overal kunt plaatsen en het slechts een kwestie van aansluiten is, is het wel verstandig om met een aantal zaken rekening te houden.
- Zorg ervoor dat het totale vermogen van het totale aantal lampen niet groter is dan het vermogen van de transformator;
- Zorg ervoor dat er een stopcontact in de buurt is: de transformator heeft de netspanning nodig om die om te zetten naar 12 Volt;
- Zorg ervoor dat de transformator een strategische positie heeft, aangezien het het hart vormt van de verlichting;
- Zorg ervoor dat de transformator zich op een droge plek bevindt. Wanneer de transformator buiten hangt, moet hij op een hoogte van minimaal 40 centimeter boven de grond gehangen worden, in verband met vocht en water.
Transformator
Aansluiten
Het is belangrijk dat je weet hoeveel vermogen je nodig hebt om de tuinverlichting te laten branden. Tel het vermogen van het totaal aantal buitenlameppn dat je wilt aansluiten bij elkaar op en bepaal wat voor transformator je nodig hebt. Het berekende vermogen mag nooit hoger liggen dan het vermogen van de transformator. Bevestig de transformator op een muur, wand of paal en zorg ervoor dat de transformator niet nat of vochtig kan worden.
Veiligheideisen tuinverlichting aanleggen
Om te voorkomen dat er kortsluiting ontstaat moet de tuinverlichting voldoen aan veiligheidseisen. Daar is een internationale norm voor bedacht, bestaande uit de letters IP en een getal. Voor tuinverlichting aanleggen heb je verlichting nodig met de aanduiding IP44 tot IP68. IP44 biedt de minimaal vereiste bescherming voor het gebruik van elektriciteit in de buitenlucht. Met IP68 voldoe je aan de hoogste veiligheidseisen.
Hoe moet je de kabels aansluiten?
Staan de lampen op hun plek? Liggen de kabels goed? Oftewel: ben je tevreden? Zet dan de transformator aan. Koppel als test een kleine tuinlamp aan op het andere uiteinde van de kabel om te testen. Dit doe je door het omhulsel van de kabel weg te snijden, zodat de draden die je moet aansluiten vrij komen. Doe dit zorgvuldig zodat de kabel intact blijft tot aan het punt waar hij de lamp in gaat. Je kunt hiervoor een striptang gebruiken. Verbind de draden in de doos door kleur met kleur te verbinden. Voer de kabel in de doos met de bijbehorende wartel en rubberring, zodat er geen water in de doos kan komen. Prik eventueel condensgaatjes onderdaan de doos met een scherp voorwerp, zodat condenswater er zo weer uit kan lopen. Zijn de kabels correct aangesloten? Schakel dan de elektriciteit weer in.
Test vervolgens of deze tuinlamp bovengronds werkt. Werkt het?
Sluit nu alle lampen op een zelfde manier aan de uiteindes van de kabels en let goed op de gebruiksaanwijzigingen. Let op dat je wat speling in de kabel houdt. Soms wil je later de verlichting wellicht iets aanpassen of moet er iets hersteld worden, waardoor je met wat extra kabel achter de hand erg blij bent.
Werkt jouw lichtsysteem? Verwerk dan de kabels onder de tegels of bedek ze in de border met een laagje aarde. Vergeet niet dat je een diepte van minimaal 60 cm moet aanhouden. Langs wanden kun je de kabel mooi strak laten lopen met kabelclips of andere bevestigingsklemmen en overtollig draad kun je weg werken in de sokkels van de lampen. Heb je zorgvuldig gecontroleerd dat alle kabels correct zijn aangesloten? Schakel dan pas de elektriciteit weer in.
Ben jij er klaar voor om zelf tuinverlichting aan te leggen? Hopelijk kun je nu zelf aan de bak met het uitwerken van het lichtplan. Heb je nog vragen of tips? Laat het ons weten! Of laat je inspireren door andere tips, DIY's of sfeerbeelden.
Geen commentaar
Laat een reactie achter Cancel